Self Driving Challenge 2023: gewonnen door de RUG, geleerd door iedereen

Klinkt logisch, maar de techniek waarmee gewerkt wordt lijkt overweldigend. De zes deelnemende teams gebruiken dezelfde elektrische kart en maken het verschil met zelfgeschreven software. Het voertuig ziet er misschien niet zo flitsend uit als een Tesla, de techniek is interessanter dan een eerste blik doet vermoeden. “De kart heeft, net als een normale auto, een CAN-netwerk” legt Ian Matroos, Data Scientist bij de RDW uit. “Het werkt exact hetzelfde, ook hier hebben veiligheidssystemen prioriteit boven relatieve bijzaken.” De kart is voorzien van drie Logitech-frontcamera’s en een roterende LiDAR-sensor van Slamtec. Rekenkracht komt van een Intel NUC, een compacte maar gangbare pc.

Vorig jaar, toen Hogeschool Windesheim uit Zwolle de hoofdprijs pakte, had de kart nog maar één camera. De twee nieuwe, opzij gerichte exemplaren worden door de teams dankbaar gebruikt. Dat geldt niet voor de LiDAR. “Die is dan ook met name bedoeld voor obstakeldetectie”, legt RDW software-engineer Thijmen Fellinger uit. “Maar omdat een complete ronde rijden al voldoende uitdaging biedt is ervoor gekozen om dit jaar nog geen obstakels te gebruiken.” Tot zover de techniek, er kan gereden worden!

Af! Na het startsein van wedstrijdleider Joël Coster vertrekt de kart van de Hanzehogeschool Groningen. De allereerste rit van de Self Driving Challenge begint op een gemoedelijk wandeltempo, zo’n 4 km/u. De kart beweegt zelfverzekerd over de baan en rondt de eerste bocht probleemloos, wat vorig jaar nog niet lukte. In de tweede curve gaat het mis: het linker voorwiel overschrijdt de lijn. Teamcaptain Martijn: “De zon heeft veel invloed, wij zijn ingesteld op bewolking. Gisteren, tijdens de kwalificatie, kwamen we tot de voorlaatste bocht.” Tijdens de finale wordt deze niet gehaald, wel is de laatste rit - met aangepaste instellingen - goed voor een podiumplaats.

Voor de Haagse Hogeschool blijkt de eerste bocht nog wel uitdagend, hun kart duikt ver voor de bocht al haaks naar rechts. Na een aantal pogingen, waarbij de kart op hetzelfde punt strandt, wordt een ander softwaremodel geladen. Het voertuig komt daarmee iets verder, maar niet ver genoeg. De Haagse Hogeschool zal eindigen op de zesde en laatste plaats.

Groot is het contrast met de Rijksuniversiteit Groningen. Hoewel het voertuig van dit team wat weifelend uit de startblokken komt rijdt hij verder alsof autonoom rijden de gewoonste zaak van de wereld is. Even is het spannend als de kart stilvalt, maar hij herpakt zich snel. Nadat de finishlijn is bereikt zet het team zelfs een vlekkeloze tweede ronde neer. Hun relatief eenvoudige lijndetectie troeft ingewikkelde neurale netwerken en machine learning-oplossingen van de concurrentie af.

Ondanks de prestatie van het Groningse universiteitsteam staat de einduitslag nog allerminst vast. Tijdens de kwalificatie wist ook het team van Universiteit Twente het hele circuit autonoom af te leggen. Tijdens de wedstrijd gaat het minder goed, even rijst zelfs de vraag of de kart überhaupt gaat functioneren. Na een complete reset van de software wordt er toch gestart. De rit begint hoopvol, maar eindigt in het gras van de chicane. Einde oefening. De emotie bij het team is voelbaar, leden vallen elkaar troostend in de armen. Begeleider Luuk Spreeuwers: “Ze hebben hier enorm op gefocust, het is extra zuur dat er gisteren twee goede ronden zijn gereden. We mogen straks gelukkig nog een ronde rijden, buiten de competitie om.”

Nu is de beurt aan Hogeschool Rotterdam. Hun voertuig komt moeilijk op gang en beleeft een aantal strandingen in de eerste bocht. Met diverse softwareaanpassingen lukt het om de vierde bocht te bereiken, waar de kart kiest voor een route buiten de baan. Daar eindigt de finale voor Rotterdam, goed voor een vierde plaats.

Tot slot is de beurt aan Hogeschool Windesheim, de winnaar van vorig jaar. Hoewel de titelverdedigers veel meer programmeerwerk verrichtten dan hun voorgangers zit het podium er dit jaar niet in. Ze bereiken de derde bocht en moeten daardoor genoegen nemen met plaats vijf.

Na afloop van de laatste finalerit demonstreert het Groningse universiteitsteam welke voorsprong ze écht hebben, door het circuit nog eens op hogere snelheid rond te rijden. Daarna revancheren ook de Twentenaren zich door geheel zelfstandig een volle ronde te maken. Zo keren ze met een iets beter gevoel huiswaarts.

Door al het racegeweld zou je bijna vergeten dat er naast de baan een ‘autonoom festival’ is opgetuigd. Qbuzz toont er een groene, gelede bus van het Columbuss-project voor autonoom stads- en streekvervoer. Met een semi-zelfrijdende Tesla Model 3 en Mercedes-Benz EQE worden demonstraties gegeven op de openbare weg. Ook de Volkswagen ID.4 van NXP valt op, vanwege een extra frame met in eigen huis ontwikkelde radarsensoren. “Een radar is, anders dan een camera of LiDAR, ongevoelig voor weersinvloeden”, verklaart hoofd communicatie Martijn van der Linden de keuze voor juist deze technologie. Om er terloops aan toe te voegen: “Projecten als de Self Driving Challenge zijn enorm belangrijk voor de techniek in Nederland, eigenlijk zou hier een minister op het podium moeten staan.”

Waar het met de Self Driving Challenge naartoe gaat? Als het aan Gerard Doll, Divisiemanager Voertuig, Regelgeving & Toelating bij de RDW, ligt komen er in de toekomst zeker obstakels op de baan. “Ook de techniek mag van mij nog wel complexer, met bijvoorbeeld de toevoeging van een radarsensor. Daarnaast denken we aan een open categorie, zodat andere autonome voertuigen mee kunnen doen.” Waarom de RDW deze challenge organiseert? “Dit is voor ons dé manier om kennis te maken met een nieuwe generatie technische studenten, maar ook de uitgelezen kans voor studenten om kennis te maken met de wereld van zelfrijdende voertuigen.” Dat het werkt bewijst Natasja, student van team Haagse Hogeschool: “Dit is onze eerste aanraking met deze technologie en ik kan nu eigenlijk nergens anders meer aan denken!”